اجزای تشکیل دهنده تابلو برق صنعتی
انواع سیستمهای صنعتی برای کنترل نمودن نحوه کارکردشان و همچنین جهت ایمنی، نیاز به قطعات و تجهیزات برقی دارند. در واقع تابلو برق محفظهای میباشد که علاوه بر اینکه تمام قطعات الکتریکی مورد نیاز سیستم درآن قرار میگیرند تا وظیفه خود را بصورت مناسب انجام میدهند، از نظر ایمنی نیز در وضعیت خوبی دارند. در این مطلب قصد داریم به تشریح قطعات و اجزای تشکیل دهنده تابلو برق صنعتی بپردازیم.
تابلو برق چیست؟
تابلو برق یک محفظه جهت نصب و سیمکشی تجهیزات و ادوات الکتریکی از جمله موارد زیر میباشد:
کلیدها، قطعات کنترلی، قطعات حفاظتی، قطعات اندازهگیری و نمایشگرها و….
این محفظه به گونهای طراحی شده که هم از برق گرفتگی کاربران جلوگیری کند و هم از تجهیزات در مقابل عوامل محیطی محافظت نماید.
تابلو برقها را میتوان از ابعاد مختلفی تقسیمبندی نمود، که معروفترین آن از نظر ولتاژ است که در این حالت تابلو برق به سه دسته تقسیم میگردد:
- ولتاژ پایین یا فشار ضعیف: کمتر از 1000 ولت
- ولتاژ متوسط: از 1000 تا 36000 ولت
- ولتاژ بالا یا فشار قوی: بالاتر از 36000 ولت
موارد کاربرد تابلو برقها
- ایستگاههای برق
- مبدل و توزیع
- ساختمانهای تجاری و سازمانی
- کارخانجات صنعتی
- پالایشگاهها و ….
وظایف تابلو برقها:
- توزیع جریان
- کنترل موتورهای سه فاز
- تابلوهای بانک خازنی جهت اصلاح ضریب توان
- توزیع جریان در یک واحد مسکونی یا اداری
- تابلوهای کنترل صنعتی یا تابلوهای PLC جهت کنترل اتوماتیک فرایندهای صنعتی
- تابلوهای مارشالینگ به جهت ارتباط بین تابلوهای برق و سیستم کنترل مرکزی و …
تجهیزات و اجزای تابلو برق صنعتی
تابلو برقهای صنعتی قطعات و تجهیزات مختلفی بر حسب نیاز دارند، در ادامه به برخی از پر استفادهترین مواردی که در یک تابلو برق صنعتی استفاده میشود، اشاره مینماییم.
فیوز
فیوز قطعهای است که مدار را در برابر اتصال کوتاه و اضافهبار محافظت مینماید. هنگامی که جریان مدار از حد مجاز افزایش یابد، فیوز دچار سوختگی میگردد که با این کار ارتباط الکتریکی را قطع میکند تا ادوات موجود آسیب نبینند.
کلید مینیاتوری
کلید مینیاتوری نیز همان وظیفه فیوز را بر عهده داشته با این تفاوت که پس از قطع نمیسوزد و میتوان آن را مجددا در سیستم استفاده کرد.
بیمتال
بیمتالها در صورتی که دما بیش از حد مجاز باشد جریان برق را قطع مینمایند، مهمترین کاربرد آنها حفاظت موتورهای سه فاز در برابر اورهیتینگ میباشد.
کلید حرارتی
کلید حرارتی وظیفه حفاظت از موتورهای الکتریکی در برابر اضافهبار حرارتی یا الکترونیکی، عدم تعادل فاز و … را برعهده دارد.
کلید نشتی جریان (RCD)
کیلد نشتی جریان یا محافظ جان، وظیفه حفاظت کاربر در برابر برق گرفتگی و شوک الکتریکی را برعهده دارد. این کلید در صورتی که جریان نشتی وجود داشته باشد مدار را قطع نموده تا در مقابل آسیبهای ناشی از الکتریسیته و آتشسوزی جلوگیری گردد.
کنتاکتور
کنتاکتور یک کلید الکترومغناطیسی جهت کلیدزنی یک مدار است . عملکرد کنتاکتور شیبه به رله میباشد.
پوش باتن یا سویچ الکتریکی
این قطعه امکان قطع و وصل جریان را به طور دستی فراهم مینماید.
چراغ سیگنال
این چراغها وضعیت خاموش و روش بودن قسمتهای مختلف را مشخص مینماید.
چراغ هشدار
این چراغها در صورت بروز مشکل و خطر روشن میشوند، در واقع اعلام خطر را از راهدور انجام میدهند.
تایمر
وظیفه تایمر ، کنترل زمان و زمانبندی مناسب جهت ارسال سیگنال مناسب میباشد.
ترمینال
ترمینال جهت ارتباط بین اجزای داخلی تابلو برق و قطعات خارجی را فراهم میکند.
میکروسویچ
میکروسویچ گونهای از کلید قطع و وصل میباشد که نسبت به فشار بسیار حساس بوده و با فشار کم واکنش نشان میهد.
PLC
Logic Programmer controller یک سامانه کنترلی پیشرفته و قابل برنامهریزی میباشد، که به طور مداوم شرایط کارکرد قطعات مختلف سیستم را تحت نظر قرار داده و متناسب با برنامهای که برای آن تعریف شده، واکنش مناسب از جمله قطع و وصل را اعمال مینماید. با استفاده از PLC سامانه به طور خودکار کنترل میشود.